PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY "I ja zostanę Tatą"

STRESZCZENIE:

        Powstanie programu zainspirowała konkretna sytuacja – trzej wychowankowie Zakładu zostali ojcami. W odpowiedzi na tę potrzebę zdecydowaliśmy się przygotować i ofiarować podopiecznym psychologiczną pomoc w zrozumieniu i zaakceptowaniu tej sytuacji. Podjęliśmy także konkretne działania mające na celu praktyczne przygotowanie chłopców do czynności opiekuńczych.

         Dzięki uczestnictwu w programie „I ja zostanę Tatą” wychowankowie-ojcowie początkowo na przepustkach, a następnie także po opuszczeniu Zakładu, ze zrozumieniem angażowali się w opiekę nad własnym potomstwem. Dotychczas w programie wzięło udział ponad dwudziestu wychowanków Zakładu Poprawczego w Sadowicach.

Realizatorzy:

• psycholog - mgr Katarzyna Jędrzejowska
• pedagog - mgr Katarzyna Podżus

Wstęp.

      Świadome rodzicielstwo – w dwudziestym pierwszym wieku, w centrum Europy jest aktualnie jedynie zagadnieniem czysto teoretycznym. Około 10% wszystkich porodów w Polsce dotyczy nastolatek. Już nawet trzynastoletnie dziewczynki rodzą dzieci! Są to dane oficjalne i trudno określić ile nielegalnych aborcji jest corocznie wykonywanych w tej grupie wiekowej. Badania przeprowadzone w ramach Kampanii na rzecz Świadomego Rodzicielstwa przez Centrum Badań Opinii Społecznych, wykazały, że aż 51,7% młodych Polaków uważa, że wiedza na temat życia seksualnego (w tym również na temat antykoncepcji), jaką obecnie młodzież otrzymuje w szkole – jest niewystarczająca. Młodzi ludzie wiadomości w tym zakresie czerpią głownie od rówieśników – 55,4% i z Internetu – 43,9%, w dalszej kolejności od nauczycieli – 34,9% i z czasopism młodzieżowych – 32,6%. Jednak w ich oczekiwaniu wiedzę taką powinni dostarczać im rodzice i opiekunowie – 72,9%, szkoła – 61,6% oraz lekarz lub farmaceuta – 35,7%. Aż trzy czwarte respondentów uznało, że lekcje wychowania seksualnego powinny być obowiązkowe.

       Młodocianych rodziców przybywa w Polsce z roku na rok. Młodzi Polacy rozpoczynają życie seksualne mniej więcej w tym samym wieku co ich koledzy w Unii Europejskiej. Ciągle jest to jednak temat niewygodny, odsuwany na dalszy plan zarówno przez rodziców, jak i często przez szkołę. Wbrew powszechnej opinii młodociane rodzicielstwo nie dotyczy tylko środowisk patologicznych, o zaburzonych wzorcach rodzinnych, ale w tych środowiskach problem ten pojawia się jednak najczęściej.

Zakład Poprawczy jest dla wychowanków i domem i szkołą zarazem. Na pracownikach więc spoczywa obowiązek objęcia ich szeroko pojętą edukacją seksualną i zakresem wiedzy dotyczącym rodzicielstwa. Zajęcia w szkole realizują podstawowy zakres powyższych zagadnień.

Program ten rozszerza wiedzę, a przede wszystkim pomaga przyswoić, naszym wychowankom, umiejętności praktyczne z zakresu rodzicielstwa.

Program prowadzony jest w cyklach:

• 60 min. – Film edukacyjny – „W łonie matki”(prezentacja filmu w gabinecie psych.-ped.) + 60 min. – podsumowania i omówienia filmu (razem 120 min.)
• 120 min. – zajęcia teoretyczno – praktyczne dotyczące rozwoju psychoruchowego dziecka do pierwszego roku życia (prowadzi pedagog)
• 180 min. – zajęcia praktyczne dotyczące pielęgnacji i opieki nad niemowlęciem. (prowadzi psycholog w pokoju dziecka 2x po 40 min.)
• 120 min. – zajęcia teoretyczne na temat zagadnień prawnych związanych z urodzeniem dziecka. (prowadzą pedagog i psycholog – odpowiedzi na najczęstsze pytania)
• 60 min. – Test sprawdzający wiedzę teoretyczną przyswojoną w trakcie zajęć.
• 60 min. – Indywidualny instruktaż opieki nad fantomem
• 3 do 5 dób indywidualnej, monitorowanej opieki nad elektronicznym fantomem niemowlęcia (podejmuje się wychowanek)
• 120 min. – podsumowanie opieki nad fantomem (wychowanek, pedagog i psycholog – omówienie elektronicznego raportu z przebiegu programu)

13 godzin zajęć teoretyczno – praktycznych i od 72 do 120 godzin opieki nad elektronicznym fantomem niemowlęcia.

I .   Cele programu:

1. Zdobycie podstawowych wiadomości i umiejętności związanych z opieką i wiedzą dotyczącą rozwoju dziecka od narodzin do pierwszego roku życia.
2. Zrozumienie i przyswojenie ogólnych zasad opieki nad noworodkiem
   i niemowlakiem.
3. Zdobycie podstawowych wiadomości z zakresu prawa rodzinnego dotyczącego sytuacji urodzenia i opieki nad małym dzieckiem.

II . Zakres wiedzy którą obejmuje program:

1. Podstawowe informacje na temat przebiegu ciąży i porodu.

2. Wiedzę na temat najważniejszych funkcji rozwojowych dziecka do 12 miesiąca życia

• Rozwój raczkowania
• Rozwój siadania
• Rozwój chodzenia
• Rozwój chwytania
• Rozwój percepcji
• Rozwój zachowań społecznych
• Rozwój wydawania dźwięków
• Rozwój rozumienia mowy

3. Praktyczne umiejętności dotyczące :

• Codziennej pielęgnacji niemowlęcia
• Wyposażenia i urządzenia pokoju dla dziecka
• Opieki nad kobietą ciężarną, rodzącą i w połogu.
• Karmienia niemowlęcia i małego dziecka

4. Podstawowe zagadnienia prawne dotyczące:

• Rejestracji noworodka
• Otrzymywania becikowego
• Ustalania ojcostwa
• Otrzymywania porad prawnych
• Rodzaje kary za nieszczepienie dzieci
• Renty rodzinnej
• Nowych urlopów rodzicielskich
• Świadczeń pielęgnacyjnych
• Alimentów
• Sytuacji niepełnoletnich rodziców
• Artykuł 17 – Prawo dzieci i młodzieży do ochrony socjalnej, prawnej i ekonomicznej

III.  Formy pracy.

• Indywidualne zajęcia teoretyczno-praktyczne
• Trening umiejętności pielęgnacyjno-opiekuńczych
• Indywidualne zajęcia warsztatowe

IV.  Metody pracy.

• Metoda praktycznych doświadczeń osobistych
• Metoda wpływu osobistego
• Indywidualny kontakt z instruktorem
• Konfrontowanie z konsekwencjami nieodpowiedzialnych zachowań i postaw.

Po szkoleniu uczestnik otrzymuje „certyfikat”, który zawiera informacje o ukończonym programie oraz podstawowe wskazówki dotyczące opieki nad niemowlakiem i zagadnienia prawne dotyczące rodzicielstwa.

Ewaluacja programu:

         Program działa od września 2013 roku. Jego powstanie zainspirowała konkretna sytuacja – trzej wychowankowie Zakładu zostali ojcami. W odpowiedzi na tę potrzebę zdecydowaliśmy się przygotować i ofiarować podopiecznym psychologiczną pomoc w zrozumieniu i zaakceptowaniu tej sytuacji. Podjęliśmy także konkretne działania mające na celu praktyczne przygotowanie chłopców do czynności opiekuńczych.

         Dzięki uczestnictwu w programie „I ja zostanę Tatą” wychowankowie-ojcowie początkowo na przepustkach, a następnie także po opuszczeniu Zakładu, ze zrozumieniem angażowali się w opiekę nad własnym potomstwem. Dotychczas w programie wzięło udział ponad dwudziestu wychowanków Zakładu Poprawczego w Sadowicach.

W trakcie czynności przygotowujących do programu zakupiono sprzęt – wyposażenie pokoiku dziecięcego do zajęć praktyczno – poglądowych oraz zakupiono symulator elektroniczny niemowlęcia do zadań opiekuńczych.

               Ewaluacja ukazała, że w trakcie programu wychowankowie realizują wszystkie założone cele. Jednym z ważnych efektów programu jest fakt, iż chłopcy sami dochodzą do wniosku, że ojcostwo jest trudnym i odpowiedzialnym wyzwaniem, do którego należy dorosnąć.

literatura:
Theodor Hellbrugge „Pierwsze 365 dni życia dziecka”,    

R.H.Largo „Wiek dziecięcy”, P.Leach „Twoje dziecko”.

1. Otocz opieką i troską swoją rodzinę.

2. Pomagaj w każdej czynności związanej z karmieniem, kąpaniem i pielęgnacją.

3. Dbaj o higienę zwłaszcza w pomieszczeniu i otoczeniu dziecka.

4. Nie wykonuj żadnych czynności związanych z opieką nad noworodkiem jeżeli nie jesteś pewien, że wiesz jak to zrobić.

5. Jeżeli zaniepokoił cię stan dziecka, brak oddech, bladość, biegunka, wymioty i inne natychmiast dzwoń na pogotowie ratunkowe (nr 999 lub 112).

6. W obecności dziecka rozmawiaj spokojnie, bez krzyków i wulgaryzmów.

7. Staraj się unikać wszelkich używek jeżeli opiekujesz się dzieckiem.

8. Nie pozostawiaj nawet na chwile dziecka bez opieki, zwłaszcza kiedy potrafi się samodzielnie poruszać.

9. Systematycznie dbaj o higienę pokoju dziecka i miejsca w którym śpi, bawi się i jest karmione.

10. Uśmiechaj się do dziecka i mów że je kochasz.